In woonzorgcentra zijn valpartijen een groot probleem. Ongeveer 30 tot 70% van de ouderen vallen elk jaar, waarvan 15 tot 40% meerdere keren per jaar. Het risico neemt toe bij bewoners die cognitieve problemen hebben.
Uit het Implementatieplan val- en fractuurpreventie in Vlaamse woonzorgcentra. Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen:
“Elke seconde valt wereldwijd een 65-plusser, elke 11 seconden wordt een 65-plusser opgenomen op na een val en elke 19 minuten overlijdt een 65-plusser ten gevolge van een val.”
Bovenop de ernstige impact op de patiënt, zijn de gevolgen ook talrijk en net zo uitdagend voor de teams die de ouderen verzorgen in het ziekenhuis of het rust- en verzorgingstehuis.
Gevolgen van een val voor de patiënt
Valpartijen in verzorgingsinstellingen hebben vaak ernstige gevolgen, zoals hematomen of breuken.
35% van de vijftigplussers overlijdt binnen het jaar na een val met heupfractuur. Dit toegenomen mortaliteitsrisico blijft doorwerken tot 10 à 15 jaar na de breuk.
De valpartijen hebben niet alleen fysieke maar ook psychologische gevolgen, zoals sociaal isolement, depressie en angst om te vallen.
Al deze gevolgen gaan samen met stijgende de kost van de gezondheidszorg. De omvang en de ernst van de gevolgen onderstrepen dus de noodzaak om actief in te zetten op valpreventie, via valpreventieprotocollen of de implementatie van een volledig systeem dat gebruik maakt van artificiële intelligentie, zoals ISA.
Impact op het verzorgend personeel
De moeilijkheid om een patiënt recht te helpen en opnieuw te installeren brengt fysieke en psychologische inspanningen met zich mee (die bovenop de vermoeidheid komt en afhangt van de fysieke capaciteiten van het individu).
Met betrekking tot de werklast, zal de verzorgende tijd nemen voor het geruststellen van de patiënt, het meten van de bloeddruk, het invullen van de nodige dokumenten en het organiseren van bijkomende onderzoeken…
Bovendien zal de verpleegkundige ook beroep moeten doen op extra ondersteuning van een collega waardoor het team, dat al overbevraagd wordt, nog meer onder druk komt te staan.
Bijkomende psychologische gevolgen
Een val komt steeds hard binnen bij het personeel en laat zijn sporen na. Dit kan gevoelens van machteloosheid met zich meebrengen, vooral als het gaat om patiënten die regelmatig vallen. Talloze professionals delen de indruk dat, ongeacht de kwaliteit van de geleverde zorg, men niet kan ontsnappen aan valpartijen en het steeds van nul herbeginnen is…
Jérôme Laurent, klinisch adviseur bij MintT :
“Het gevoel van machteloosheid wordt vaak nog versterkt door de natuurlijke en noodzakelijke empathie van de verzorgenden.Ze worden het soms moe. Ze willen uiteindelijk niet meer naar de kamer gaan van de rusteloze patiënt die roept in zijn bed.Hieruit kan een schuldgevoel ontstaan, een discrepantie tussen het beeld van een beroepsethiek en wat men op dat moment voelt te kunnen geven.”
Hoe omgaan met de gevolgen van de val?
Het fenomeen van valpartijen bij ouderen moet worden benaderd als een medische problematiek: dit zal de patiënten beter beschermen en verzorgen en zal het de verzorgenden ook toestaan om afstand te nemen en te deculpabiliseren.
Het medisch personeel ondersteunen
Het is van essentieel belang dat de verzorgende zich niet alleen voelt bij een valpartij: dit moet verder gaan dan enkel de persoon op de grond en de verzorgende.
Binnen de tools die het verzorgende personeel ondersteunen in hun missie vormt ISA een oplossing voor de detectie van valpartijen. Het verzorgend personeel wordt gewaarschuwd als een patiënt op abnormale wijze het bed verlaat (te dubbelchecken) of bij een valpartij. Dit verlicht de verzorgenden en vermindert hun mentale belasting.
De patiënten ondersteunen
De implementatie van een valpreventieplan leidt tot een beter begrip van deze fenomenen en dus ook tot een verlaging van het risico op ernstige blessures. Bovendien heeft het ook een geruststellend effect op de patiënten en hun families.
Als kers op de taart zorgt een valdetectiesysteem zoals ISA voor een vermindering van de risico’s op verschillende niveaus.
