Medecin personne agée 2

"Zero Restraint"- doelstelling voor valpreventie

11 mei 2021

Om het risico op vallen te beheersen, kunnen verzorgers hun toevlucht nemen tot dwangmaatregelen. Deze delicate praktijk is echter niet altijd nodig en kan contraproductief zijn bij de behandeling van valpartijen.

Valpartijen zijn vaak onvermijdelijk als gevolg van het ouder worden. Zij hebben ernstige fysieke en psychische gevolgen voor de ouderen en hebben grote gevolgen voor het welzijn van het verplegend personeel.

Hoe kunnen veiligheid van de patiënt en eerbiediging van de vrijheid worden gecombineerd? Terughoudendheid roept veel vragen op voor de verzorger. Hoe kunnen we de mensen in toom houden en toch de vrijheid laten om hun eigen keuzes te maken? Het aanvaarden van de bewegingsvrijheid van onze bewoners houdt vaak ook het aanvaarden van risico's in. Dit is zowel een dagelijkse als een hardnekkige vergelijking.

Terughoudendheid is aanwezig in 6 tot 17% van de ziekenhuizen. Bij 65-plussers treft het 18% tot 22% van de patiënten. Bij dementie gaat het om meer dan 50% van de mensen. In bejaardentehuizen wordt 49% van de bewoners getroffen. Hoewel deze cijfers in de loop der jaren zijn gedaald, treffen ze nog steeds te veel mensen. Daarom zijn veel "zero restraint"-plannen uitgevoerd, eerst in Vlaanderen, daarna in Wallonië.

Over welke soorten beperkingen hebben we het?

Naast chemische dwangmaatregelen, die in de psychiatrie worden gebruikt, zijn er nog 4 andere soorten fysieke dwangmaatregelen:

- Beperkingen die de mobiliteit beperken, zoals dwangbuizen of buikgordels

- Beperkingen die de vrijheid beperken, zoals isolatie of opsluiting

- Meubelbeveiligingen zoals bedhekken of stoelplanken

- Virtuele dwangmaatregelen zoals elektronisch toezicht

Hoe beschermt u uw patiënten met vriendelijkheid

Het is vaak in een sterk emotionele context dat besloten wordt een dwangmiddel te installeren. Geduld en methode zijn de sleutelwoorden.

Bovenal moet de beslissing in teamverband worden genomen, zodat de beslissing niet alleen wordt genomen. Voor dwangmaatregelen is idealiter een medisch voorschrift nodig, ook al worden ze in België beschouwd als een door de arts gedelegeerde verpleegkundige handeling (waarvoor geen voorschrift nodig is).

Daarom is het belangrijk om

- De patiënt en zijn familie informeren. De patiënt en de familie informeren. Beperking moet worden goedgekeurd om goed te worden ervaren

- Het identificeren van de triggers van de verwarring episode. Pijn, zoals die van de blaasbol, of polymedicatie leiden vaak tot verwarring.

- Zoek naar alternatieven en bevorder de rust. Dit kan gaan van een paar vriendelijke en spontane gebaren tot het opzetten van welzijnsworkshops.

- Zorgen voor veiligheid, toezicht houden en de noodzaak van dwangmaatregelen opnieuw beoordelen.

- Kies de juiste dwangmiddelen en laat u trainen in het gebruik ervan.

- Controleer regelmatig de fysieke parameters van de persoon: zenuwcompressiepunten, roodheid op de bevestigingspunten.

- Ervoor zorgen dat de persoon gehydrateerd is en continentie

Medecin personne agée

De gevolgen van terughoudendheid

Als dwangmaatregelen doeltreffend waren, zouden zij het aantal valpartijen en verwondingen moeten verminderen. Dit is echter verre van het geval. Het aantal ernstige verwondingen na een val terwijl de patiënt in bedwang is gehouden, neemt zelfs toe (17% tegen 5%), (Tinetti, 1992).

En wanneer de dwangmaatregelen worden afgeschaft, neemt het aantal valpartijen tijdens een overgangsperiode vaak toe (zonder dat de verwondingen ernstiger zijn).

Bovendien leidt dwang zeer vaak, vooral indien zij wordt verlengd, tot een verlies van autonomie en een toename van de verblijfsduur in het ziekenhuis (Frengley 1986).

Het effect van dwangmaatregelen op de gezondheid van de persoon die valt, speelt zich dus af op verschillende niveaus:

Morbiditeit

Beperking leidt tot immobiliteit die schadelijk is voor de patiënt en doorligwonden kunnen snel ontstaan. Immobilisatie gedurende een week kan leiden tot een verlies van maximaal 10% van de spiermassa. Beperking leidt ook tot verlies van botmassa en spierafbraak. Dit verhoogt het risico op een ernstige val.

Andere gevolgen zijn gemeld, zoals toegenomen verwarring en incontinentie.

Sterfte

Beperking is verantwoordelijk voor 1 op 1000 sterfgevallen in instellingen (Miles 1992).

Naarmate de ernst van het letsel toeneemt bij fixatie, neemt het risico op overlijden door letsel toe. Bedhekken krijgen hier vaak de schuld van.

Ervaringen van zorgverleners

Gevoelens van angst, frustratie en schuld vergezellen de verpleegkundige vaak bij het plaatsen van dwangmiddelen.

Paradoxaal genoeg worden gevoelens van veiligheid voor de verpleegster nooit gerapporteerd. Beperking is dus altijd een riskante handeling, met ernstige gevolgen voor de bewoner en een zware verantwoordelijkheid voor het verplegend personeel.

Terughoudendheid beschermt niet tegen gerechtelijke procedures

Hier is "de noodzaak van een volgzame fixatie en een aan zijn toestand aangepast toezicht op de patiënt" van primair belang. Patiënten in bedwang houden, ja, in sommige gevallen, maar met grote zorg en professionaliteit.

Het is mogelijk om zonder terughoudendheid

In sommige woonvoorzieningen worden nooit dwangmiddelen gebruikt.

Daarvoor moeten de verzorgers en de familie ervan overtuigd zijn dat het zonder kan. Andere alternatieven die doeltreffender zijn en de levenskwaliteit niet aantasten, moeten worden besproken.

Deze alternatieven kunnen de erkenning van risicofactoren zijn, bedden in een zeer lage positie plaatsen, een aangepaste kamerindeling, enz.

Tegenwoordig worden nieuwe technieken voorgesteld die een val automatisch kunnen detecteren en die steeds meer beschikbaar zullen zijn in woon- en zorginstellingen.

De waarde van ISA bij het toezicht op en de beoordeling van patiënten in dwangbuizen

Terughoudendheid is het sleutelwoord! Met of zonder dwangmiddel, het in de gaten houden van de patiënt is de verantwoordelijkheid van de verpleegkundige.

Vroegtijdige waarschuwing voor een val in dwangbuis en directe visualisatie van wat er in de kamer gebeurt, zoals geboden door het ISA valdetectiesysteem, kan de mortaliteit en morbiditeit bij patiënten in dwangbuis verminderen.

Meer informatie in onze academie

Verbeter het welzijn van uw patiënten, hun familie en uw zorgverleners.

Book a demo